AJ Plug – Leef, lach en heb lief
Dé Blueskrant had het voorrecht om als eerste medium een interview te doen met AJ Plug na lange tijd van noodgedwongen afwezigheid. In editie 23 van mei 2021 prijkt AJ kleurrijk op de voorpagina. Een plek die ze dubbel en dwars verdiend heeft. Lees hier het emotionele verhaal van deze powervrouw en haar steun en toeverlaat Klaas Kuijt!
Precies drie jaar geleden spraken wij Sandra [AJ] Plug en Klaas Kuijt in hun boerderij in Grolloo over het album Barefoot – The Grolloo Takes. Nu, drie jaar later, zitten we weer bij ze op de bank om te praten over een nieuw album maar ook over de periode die achter ze ligt. Sandra en Klaas kijken met ons terug op een bewogen tijd. Tussen 2018 en nu ligt niet slechts drie jaar maar een heel leven. In december 2018, tijdens de theatershow Johan Derksen Keeps The Blues Alive krijgt Sandra problemen met eten. In het begin denkt ze nog dat het haar maag is maar wanneer uiteindelijk ook de pillen van de huisarts niet blijken te werken wordt ze doorgestuurd. In mei 2019 krijgt ze de diagnose slokdarmkanker.
Klaas: “Het is zo raar, je zit midden in een roes, alles gaat lekker, alles loopt en we hadden het gevoel dat we eindelijk een beetje de vruchten konden gaan plukken van al het harde werken en ineens staat alles stil.”
Sandra: “Er waren mooie festivals geboekt met grote namen en daar stonden wij ook tussen. Dat konden we allemaal afzeggen maar ja, opeens is dat ook niet meer zo belangrijk.”
Op 14 juni 2019 geeft AJ haar laatste concert voor de Holland International Blues Festival gasten op Camping De Berenkuil in Grolloo.
Klaas: “We gingen hier ‘s ochtends weg en San zei, ik maak me niet meer op ook. Toen wist ik, dit is de laatste gig, nu kappen we ermee.”
Sandra: “Gek genoeg had ik het heel erg naar mijn zin die middag. Ik had niet in mijn kop dat dit de laatste keer zou zijn maar ik heb wel extra genoten. Bij mij komt pas nu alles een beetje terug. Ik ben een hele hoop kwijt. Ik dacht echt dat ik de afgelopen twee jaar zo door alles heen gefietst was maar wanneer ik dat tegen Klaas of tegen mijn ouders zeg blijkt dat toch iets anders te zitten.”
OVERLEVINGSMODUS
Uit de eerste scopie komt naar voren dat er een ontsteking in Sandra’s slokdarm zit. Ze wordt doorgestuurd naar Assen waar ze, na nog een scopie, de diagnose slokdarmkanker krijgt.
Sandra: “Op het moment dat die arts dat aan ons vertelde zat ik naar die man te kijken. Ik hoorde wel wat hij zei maar het kwam helemaal niet binnen. Eigenlijk is dat al die tijd zo gebleven. Ik hoorde het woord wel, kanker, maar het wilde maar niet doordringen dat ik dat dan ook daadwerkelijk had, alsof dat niet over mij ging. Ik voelde me ook niet ziek, ik had alleen problemen met eten.”
Om aan te komen en aan te sterken moet Sandra direct aan de sondevoeding. De dag na de uitslag zit de huisarts bij Sandra en Klaas aan de keukentafel.
Sandra: “Hij begon over euthanasie. Klaas en ik keken elkaar aan en we dachten: waar heeft hij het nou over? Maar zo heftig was het dus wel. Het was niet zeker of ik geopereerd zou kunnen worden dus hij moest het erover hebben. Ik ben niet gelovig en niet bang voor de dood, ik ben daar tijdens de afgelopen twee jaar ook niet mee bezig geweest, behalve op het moment dat de huisarts dit ter sprake bracht. Het was een confronterende gedachte dat het hier zou moeten stoppen. Vanaf dat moment gingen we ook meteen in de overlevingsmodus.”
Klaas: “Het was de eerste keer dat we de huisarts spraken dus hij moest weten hoe Sandra daar in stond. Op dat ogenblik was de situatie ook fifty-fifty. De ene vorm van kanker konden ze niets aan doen, de andere vorm konden ze verhelpen.
Sandra: “Twee weken later vertelden ze op de oncologie dat ik een zeldzame en agressieve vorm had en dat ze me zouden gaan opereren. Direct in juni kreeg ik dus een slang in mijn neus voor de sondevoeding. Dat moest ook wel want ik was veel te mager: die kanker vreet natuurlijk alles op. Ik kan me nog één moment herinneren dat ik wel echt doorhad wat er aan de hand was. Ik zat in bad en schrok van mezelf, zo mager. Ik durfde mezelf niet eens meer aan te raken. Toen dacht ik wel, dit is niet goed, dit is echt niet goed.“
BEHANDELING
Voorafgaand aan de operatie krijgt Sandra in augustus een combinatiebehandeling die bestaat uit een chemokuur en bestralingen. Door de bestralingen raakt haar slokdarm geïrriteerd en krijgt Sandra nog meer last van de slang die ze nog steeds heeft voor de sondevoeding.
Sandra: “Die chemo was redelijk te doen. Ik ging op de woensdagen naar het ziekenhuis en dan moest ik een nachtje blijven slapen. Op de donderdag kreeg ik daar een spuit en ik kreeg er één mee naar huis, die kon ik dan vrijdag zelf zetten. Op de zaterdag had ik die spuit niet en dan begon de ellende en voelde ik me kut . Niet misselijk ofzo maar echt kut. Ik dacht dat het door die slang kwam en dat was natuurlijk ook zo maar het kwam vooral door de bestralingen, daardoor ging die slang irriteren. Dan lag ik vier dagen op de bank en ik wist niet hoe ik me bewegen moest. Ik werd helemaal getikt van dat ding. Ik had morfinepleisters met een redelijk hoge dosering en ik kreeg oxycodon maar in die vier dagen vrat ik zo’n pakje helemaal leeg, echt alleen vanwege die slang, ik werd daar helemaal gek van.”
KUTSLANG
De kanker, de chemo, de bestraling, de medicijnen: het is een aanval op Sandra’s gestel maar uiteindelijk slinkt de tumor waardoor haar slokdarm weer wat ruimte krijgt en ze voorzichtig weer wat kan gaan eten.
Sandra: Op een gegeven moment raakte ik helemaal in paniek door die kutslang. Klaas is toen gaan bellen met het ziekenhuis of dat ding eruit mocht. Ik zei, zeg maar dat ik een broodje kan eten. Dat was helemaal niet waar maar ik kon wel ijsjes en een eitje eten en ik had van die proteïnedrankjes.”
Klaas: “Ik heb gebeld met het ziekenhuis en daar zeiden ze dat ze het even zouden overleggen. Ja, dat kan je wel doen, zei ik, maar dan trekt ze hem er zelf uit. Ze belden binnen vijf minuten terug en binnen een half uur stond er iemand van de thuiszorg op de stoep om die slang eruit te halen. Sandra knapte direct op.”
Na de chemokuur en de bestralingen krijgt Sandra zeven weken de tijd om te helen en aan te sterken voor de operatie. Tijdens die periode loopt ze twee keer een virus op waarvoor ze moet worden opgenomen.
Sandra “Ik ben nog nooit van mijn leven zo ziek geweest, voor mijn gevoel was ik zieker van het virus dan van de kanker zelf en ik was als de dood dat ik te zwak zou zijn voor de operatie. Uiteindelijk hebben ze me toch kunnen opereren. Mijn slokdarm is er nu echt uit.”
ETEN
Na de operatie moet Sandra feitelijk opnieuw leren eten. Een hele maaltijd zit er niet meer in en het is uitzoeken wat wel werkt en wat niet.
Sandra: “Ik ben wel een zoetekauw geworden, dat was ik daarvoor niet. Ik ben gek op snoepjes en lolly’s maar dat is meer ter vervanging van wat niet meer kan. Vlees bijvoorbeeld, wil helemaal niet. Twee hapjes en dan hoef ik al niet meer. De meeste mensen hebben daar moeite mee maar ik heb dat inmiddels wel geaccepteerd. Natuurlijk zijn er soms dingen die ik wel mis. Toen ik hier op de bank lag te herstellen keek ik bijvoorbeeld de hele dag 24Kitchen, echt waar de hele dag en ik zag alleen maar dingen langskomen die ik wilde maken als ik me weer beter zou voelen. Vorige week heb ik voor het eerst weer een pannenkoek gegeten, dat was heerlijk. Ik had er boter, stroop en poedersuiker opgedaan, opgerold, nog een laag boter, stroop en poedersuiker, in stukjes gesneden, drie kwartier over gedaan en toen dacht ik, ik neem er nog één. Jezus, wat was dat lekker.”
ZINGEN
Eten zoals voorheen zit er niet meer in. Daar kan Sandra prima mee leven maar wanneer ze van de oncoloog hoort dat haar stem door de behandelingen kan worden aangetast schrikt ze behoorlijk. In oktober 2020 komt daarvoor de ultieme test in de kerk in Grolloo tijdens het programma Waar is de Mol waar Johan Derksen te gast is.
Sandra: “Dat was echt de eerste keer en dat was spannend. We hadden wel gerepeteerd en dat ging voor mijn gevoel heel goed. Tijdens die repetitie heb ik negen keer dat liedje gezongen: negen keer dat liedje betekende dus dat ik negen nummers kon zingen. Wanneer ik negen nummers kan doen, kan ik er misschien ook wel tien of elf, dat is een set. Omdat ik bijna twee jaar niet had gezongen was ik vooral bang dat ik anders zou klinken. Mijn spieren moesten weer wennen, dus power had ik nog niet en voor mijn gevoel is mijn geluid heel clean.”
Klaas: “Dat vindt jezelf ja, maar dat zit echt in je hoofd. We hebben onze oude nummers opnieuw opgenomen, voor de invallers in de band, dus die moest San allemaal opnieuw inzingen en dat ging hartstikke goed. We zijn ook met nieuwe nummers bezig maar dat zijn andere liedjes en die zingt ze misschien ook anders.”
LEEF, LACH EN HEB LIEF
In het interview van drie jaar geleden met deze krant deed Klaas de uitspraak: “We hebben op éénkamerflatjes gewoond en in de duurste villa’s met zwembad en sauna, het maakt ons geen donder uit, als we maar met z’n tweetjes zijn. We kunnen ons aan elke situatie aanpassen en hebben geleerd om te genieten van elk moment, het leven kan maar zo voorbij zijn.” Dit staat nog steeds als een huis want met zijn tweetjes hebben zij zich met een enorme veerkracht, heel veel liefde en humor aan deze ingrijpende situatie aangepast.
Sandra: “Ik heb me nooit alleen gevoeld, Klaas was er altijd. We hebben al zoveel meegemaakt samen en dan nu dit. Als ik het dan even heel moeilijk had dacht ik altijd, oh ik ben zo blij dat ik met Klaas ben. We zijn er ook niet echt anders door gaan leven, we leefden al met de dag.
Klaas: “We hebben het er aan onze keukentafel vaak over gehad: je kan morgen het hek uitlopen en onder een auto komen. Het heeft gewoon geen zin om jezelf de put in te praten, dus we waren eigenlijk best positief en hebben, ondanks alles, ook veel gelachen.”
Sandra: “Regelmatig zaten we in de wachtkamer van de oncologie tussen mensen die waarschijnlijk allemaal kanker hebben. Om je heen hoorde je alleen maar depri verhalen. Ik zat daar letterlijk met mijn vingers in mijn oren: nee, nee, nee, ik wil dit helemaal niet weten. Dan zaten ze mij aan te kijken, wat doet zij nou? Maar al die horrorverhalen wilde ik gewoon niet horen. Het was alleen maar kommer en kwel en gezanik en gezeik. Dan maakten we met elkaar een geintje en schoten we in de lach. De oncoloog die ons kwam halen merkte op: dat maak je hier ook niet vaak mee, dat mensen zitten te schateren. Hij vond dat wel grappig.”
Klaas: “Ook zo’n verhaal: Sandra knipte gewoon hele plukken haar af, ze dacht dat ze toch wel kaal zou worden.
Sandra: “Had ik een klit die ik er niet uit kreeg, ging ik daar niet moeilijk mee zitten doen en knipte ik hem er gewoon uit. Ik had er al aardig wat strengen afgeknipt. Zegt die arts: “Oh ja, van deze chemo word je niet kaal. Je haar wordt wat dunner, het valt wel een beetje uit maar je wordt niet helemaal kaal. Mijn haar is nog steeds niet helemaal gelijk…”
Klaas: Sandra kon voor haar operatie kiezen voor een ruggenprik maar ze heeft een oom die daardoor verlamd is geraakt. Daar zat ze onwijs mee. Na die operatie, die tien uur duurde, was ze net een uur wakker toen ik bij haar kwam: kijk, zei ze en bewoog haar benen, ze doen het nog.
Sandra: “Ja maar ik begreep het verkeerd. Je gaat naar zo’n anesthesist en dit was een Belg van in de zeventig. Ik verstond hem dus ook af en toe niet goed maar ik begreep dat ik óf een ruggenprik kreeg of onder narcose zou gaan. Ik adviseer toch de ruggenprik, zei die anesthesist. We liepen daar weg en ik zei: ja, hij kan dat nou wel mooi adviseren maar ik hoef dat niet allemaal mee te maken wat ze gaan doen tijdens die operatie. Ik dacht dat dat net zo was als met een bevalling, je krijgt een ruggenprik en dan ben je plaatselijk verdoofd: je voelt niets maar je bent wel wakker. Nee joh, zei Klaas, je kan toch niet tien uur wakker liggen en dan alles meemaken? Die ruggenprik bleek dus voor pijnstilling te zijn, zodat je dat na de operatie ook zelf toe kan dienen. Ja, weet ik veel.”
JOHAN, ISABEL EN GROLLOO
Johan Derksen en zijn vrouw Isabel staan dag en nacht voor het stel klaar en ook de rest van Grolloo staat standby wanneer het nodig is.
Sandra: “Johan en Isabel hebben zo veel voor ons gedaan. Ik realiseer me nu pas dat ze eigenlijk alles hebben meegemaakt. Toen ik bijvoorbeeld de tweede keer dat virus kreeg was het midden in de nacht. Klaas belde het ziekenhuis want ik kon niet stoppen met kotsen. We moesten daarheen want ze wilden me weer opnemen. Johan was er niet maar Isabel stond direct voor de deur, onze honden gingen achterin de auto en zo reed ze ons naar Groningen.”
Klaas: “Na de operatie, San was net een uur wakker en één van de eerste dingen die ze zei: wanneer ik thuis kom wil ik een ‘giant fucking’ kerstboom. Isabel was daar bij en heeft dit aan Johan verteld. Toen San thuiskwam stond die kerstboom er. We hebben veel aan ze gehad en ook aan Grolloo: mensen die hulp aanboden om te rijden maar ook via Facebook vanuit de dorpen hier uit de buurt, ze stonden gewoon voor ons klaar. Echt heel lief.”
Sandra: “En dan hebben we het nog niet een over al die bloemen, berichtjes en kaarten.”
BENEFIET CONCERTEN
Zoals gezegd staat in 2019 de agenda van Sandra en Klaas ramvol. 150 voorstellingen met johan Derksen Keeps the Blues Alive en een festivalseizoen. Het kan allemaal niet doorgaan. Dat betekent ook dat er van de ene op de andere dag geen inkomsten meer zijn. In Zoetermeer organiseren bevriende muzikanten een benefietconcert en Johan Derksen organiseert zowel in Katwijk -met Laurence Jones en The Clarks- als in Hotel De Bonte Wever in Assen -met Erwin Java en Danny Vera- benefietconcerten. Eigenaar van het hotel in Assen, Jan Smit, die er volgens Johan niet om bekend staat gratis rondjes te geven, stelt de accommodatie gratis beschikbaar en de kaarten zijn binnen een mum van tijd uitverkocht.
Klaas: “Johan begon destijds over dat benefietconcert en San riep meteen dat dat niet hoefde.”
Sandra: “Maar hij had alles al geregeld want hij wist natuurlijk precies dat ik zo zou reageren. Achteraf ben ik daar superblij mee hoor. Het heeft ons heel erg geholpen hoor. Toch denk ik nu wel eens, wij hebben dat benefiet concert gehad maar daarna zijn al die muzikanten door Corona zonder werk komen te zitten. Ik weet wel dat ik niet zo moet denken maar het gaat wel door mijn hoofd. De avond zelf was ik er niet bij maar ik heb het wel op mijn telefoon mee gekeken. Veronica Inside heeft die avond ook opnames gemaakt en mensen geïnterviewd. Toen ik dat later terug zat te kijken vond ik dat wel heftig: dat er zoveel mensen om je geven.”
NIEUW ALBUM
Langzaam maar zeker pakken Sandra en Klaas de draad weer op en werken ze aan nieuw materiaal. Het schrijven gaat in het begin nog wat moeizaam maar gaandeweg vinden ze ook daar hun weg in en blijkt het juist een belangrijk onderdeel te worden van het verwerkingsproces.
Sandra: “We hadden een deadline gepland op half mei maar ik had in het begin geen idee waar ik over moest gaan schrijven. We zijn toen gaan kijken naar het materiaal dat we nog hadden liggen maar dat werkte niet, je wilt toch een album uitbrengen met wat je nu bezighoudt. Ik dacht ook dat iedereen een soort doom-CD van mij verwachtte maar ik ga godverdomme geen doom-CD maken.
Waar wil je dat ik over schrijf? Ik werd opstandig en dat kwam denk ik omdat ik heel veel, vooral vervelende dingen, verdrongen had. Nu ben ik aan het schrijven en zitten daar toch mijn ervaringen in. Dat is soms best moeilijk want het is heel confronterend maar ik vind het nu fijn dat ik het van me af kan schrijven en misschien heeft een ander er ook wat aan, vindt iemand daar troost in of herkent zichzelf erin.”
Klaas: “We hebben muzikaal een andere invalshoek en proberen het los te laten dat het per se blues of bluesrock moet zijn. We laten dat maar gewoon gebeuren en wanneer iemand straks zegt het is pop, vind ik dat ook goed, Mij maakt dat niet uit zolang San en ik er maar achter staan.”
PLANNEN
Ongemerkt zingt Sandra inmiddels toch al gauw een uur weg en zo bereiden ze zich, naast de nieuwe cd, ook voor op liveoptredens. In de eerste instantie zullen dat vooral akoestische optredens zijn met Guy Smeets maar daarna willen ze weer met de band op pad.
Klaas: “Afgelopen zomer moest ik mijn gitaren zoeken, ik wist niet eens waar ze waren maar die stonden al een jaar ingepakt in de schuur. Ik heb destijds die kist uit de auto gegooid en er niet meer naar omgekeken, gewoon een jaar niet gespeeld.”
Sandra: “Op 6 juni staat er een optreden gepland in het Rensentheater in Emmen, als dat doorgaat hebben we dan ons eerste optreden, akoestisch, met zijn drietjes. Dat is dan maar meteen de vuurdoop want dan hebben we er gelijk twee, één ‘s middags en één ‘s avonds.”
Klaas: “De band zal er straks hetzelfde uitzien alleen overwegen we wel om er een toetsenist bij te nemen: piano, hammond, strings, allround zeg maar.”
Sandra: “Ik heb er wel weer heel veel zin in wanneer straks de boel op gang is. Onlangs speelde ik met Erwin Java en dat was voor het eerst echt weer met een hele band, dat was toch leuk hoor, ik kreeg de smaak wel weer te pakken. We kijken er echt naar uit.”
CD presentatie 12 december.
Uit het persbericht van AJ Plug: november 2021
Nu zíj weer kan en hét weer kan gaat AJ Plug uitgebreid op tournee. De lach op de foto’s van haar eerste optredens is veelzeggend. Ze zingt vrijer en meer onbevangen dan ooit. De komende maanden gaat ze het land in met de theatervoorstelling van Johan Derksen The Sound Of The Blues & Americana. Daarnaast doet AJ Plug de nodige soloconcerten, te beginnen met een albumpresentatie op zondag 12 december in Poppodium Scum in Katwijk, Noordduinseweg 3, 2221 BL Katwijk aan Zee. Aanvang 16.00u | Deur open 15.30
Tickets en CD bestellen? Bestel tickets voor deze show of bestel alvast het nieuwe album door een e-mail te schrijven aan AJ via: ajplugmusic@gmail.com
